Planowane efekty ekologiczne
Realizacja projektu przyczyni się do poznania stanu i tendencji zmian różnorodności biologicznej, poprzez gromadzenie i przetwarzanie danych w celu skutecznego zarządzania zasobami przyrodniczymi (monitoring ornitologiczny, ichtiologiczny, telemetria), poprawy skuteczności działań na rzecz ochrony gatunkowej (zabezpieczanie gniazd), wdrażania planów zadań ochronnych obszarów chronionych, odtwarzania siedlisk przyrodniczych, siedlisk gatunków oraz poprawy retencyjności poprzez poprawę stosunków wodnych (budowa zastawek, oczek wodnych), poprawy siedlisk przyrodniczych poprzez prowadzenie ekstensywnego sposobu użytkowania (odtwarzanie, utrzymywanie pastwisk).
Zakładanym efektem ekologicznym do osiągnięcia w wyniku realizacji projektu powinno być wzmocnienie i zabezpieczenie właściwego stanu ochrony wybranych gatunków ptaków strefowych w północno-wschodniej Polsce. W okresie trwania projektu będzie prowadzony monitoring znanych oraz powoływanie nowych stref ochrony, jak również monitoring zasiedlenia platform lęgowych. Przewidziano powołanie nowych stref ochrony, co zostanie potwierdzone liczbą wydanych przez stosowny RDOŚ decyzji. Działanie ochronne zapewnienia długoterminowej ochrony strefowych ptaków stanowi jednocześnie monitoring efektów projektu związanych z działaniami mającymi na celu: zabezpieczenie lęgów przed drapieżnictwem kuny (terpentyna), zwiększenie zasobów pokarmowych (oczka wodne, zarybianie), poprawę jakości żerowisk (odtwarzanie, utrzymywanie pastwisk), których efekt powinien być wyrażony w poprawie sukcesu lęgowego. Liczba odnalezionych gniazd, sukces lęgowy i zasiedlenie platform będą przedstawiane w raportach rocznych składanych przez wykonawców zadania. W celu utrzymania efektu planujemy prowadzenie monitoringu 20% stref ochrony w rewirach lęgowych wraz z oceną sukcesu lęgowego oraz monitoring zasiedlenia platform lęgowych na terenie obszarów Natura 2000 objętych projektem przez 3 lata po zakończeniu projektu wraz z opracowywaniem raportów.
Celem i efektem ekologicznym zadania, polegającego na założeniu nadajników telemetrycznych na orliki krzykliwe z niebadanych w dany sposób do tej pory populacji gatunku (podlaskiej i warmińsko-mazurskiej) jest poznanie tras wędrówek i miejsc zimowania, określenie cyklu aktywności rocznej orlików, wielkości areałów osobniczych oraz najważniejszych obszarów żerowisk w terytorium. Dane uzyskane z telemetrii będą gromadzone, analizowane i przedstawione w formie raportu podsumowującego wyniki. Po zakończeniu realizacji projektu planujemy gromadzić i interpretować dane przez cały okres żywotności urządzeń i opracować kolejny raport siłami własnymi PTOP.
Przeprowadzenie ekspertyzy polegającej na rozpoznaniu stanu zasobności żerowisk bociana czarnego na terenie Puszcz Knyszyńskiej i Białowieskiej, będzie jednocześnie w przypadku Puszczy Białowieskiej badaniem efektu zaplanowanego zarybiania cieków puszczańskich. Oczekiwanym efektem będzie zwiększenie bazy żerowiskowej bociana czarnego poprzez wzrost wskaźników liczebności i biomasy wyrażony w liczebności i biomasie ryb ze stanowiska w przeliczeniu na 1 ha powierzchni. Wyniki monitoringu zostaną przedstawione w formie raportów rocznych w okresie realizacji projektu.
Zwiększenie bazy żerowiskowej orlika krzykliwego zostanie ocenione na drodze inwentaryzacji wybudowanych zbiorników wodnych, prowadzonych siłami własnymi PTOP przez 3 lata po zakończeniu projektu wraz z opracowywaniem raportów. Ocenie będzie podlegać przede wszystkim kolonizacja nowych zbiorników wodnych przez żaby brunatne i rozród żab brunatnych, stanowiących najczęściej chwytaną przez orlika krzykliwego grupę płazów.
Oczka wodne (12 sztuk) i inne budowle hydrotechniczne (2 zastawki) wybudowane na gruntach należących do PTOP zostaną przyjęte na stan stowarzyszenia. Oczka wodne wybudowane na gruntach prywatnych zostaną przekazane właścicielom gruntów na podstawie dwustronnej umowy zawartej z PTOP. Umowa ta będzie zobowiązywała właścicieli do utrzymania efektów projektu, warunki utrzymania oczek zostaną opisane w regulaminie użytkowania, stanowiącym załącznik do ww. umowy. Zarządca w celu zachowania efektów ekologicznych winien dokonywać okresowych przeglądów, konserwacji i remontów zgodnie z przepisami prawa budowlanego wraz z aktami wykonawczymi.
W ramach projektu zaplanowano odtworzenie 3 ha łąk poprzez wycinkę drzew i regenerację łąki oraz przywrócenie wypasu na 13,18 ha poprzez budowę ogrodzenia, zakup bydła (11 sztuk), budowę i remont łącznie 5035 m ogrodzeń wokół pastwisk, mające na celu przywrócenie i utrzymanie dogodnych warunków siedliskowych dla orlika krzykliwego. Środki trwałe wytworzone w związku z realizacją działań polegających na poprawie jakości żerowisk orlika krzykliwego (ogrodzenia, bydło, grunty), zostaną przyjęte na stan zgodnie z zasadami (polityki) rachunkowości Polskiego Towarzystwa Ochrony Ptaków i Towarzystwo będzie kontynuować ekstensywne użytkowanie na obszarach objętych projektem w celu zachowania efektu ekologicznego co najmniej w okresie trwałości projektu.