Rozdział I. Postanowienia ogólne

§ 1. Polskie Towarzystwo Ochrony Ptaków, zwane w dalszych postanowieniach statutu PTOP, jest stowarzyszeniem zarejestrowanym, posiada osobowość prawną, zostało zawiązane na czas nieograniczony i może prowadzić działalność pożytku publicznego.
§ 2. Terenem działania PTOP jest Rzeczpospolita Polska oraz z zachowaniem stosownych przepisów terytoria innych państw.
§ 3. Siedzibą władz PTOP jest Białowieża.
§ 4. PTOP ma prawo używania pieczęci i odznak zgodnie z obowiązującymi przepisami.
§ 5. PTOP może należeć do innych krajowych i międzynarodowych organizacji o podobnych celach.

Rozdział II. Cele i środki działalności

§ 6. Celem PTOP jest ochrona dziedzictwa przyrodniczego, w szczególności:
1. Ochrona ptaków i ich siedlisk.
2. Poznawanie stanu i obserwowanie zmian awifauny.
3. Szerzenie wiedzy na temat ptaków, zagrożeń ich bytowania i możliwości ochrony.
§ 7. Cele powyższe PTOP osiąga przez:
1. Podejmowanie i uczestniczenie w działaniach prawnych chroniących przyrodę, a zwłaszcza ptaki, miejsca ich występowania i wszelkie niezbędne im do życia elementy środowiska przyrodniczego.
2. Sprawowanie nadzoru i zarządzanie prawnymi formami ochrony przyrody.
3. Ochronę czynną rozumianą m.in. jako:
a) zabezpieczanie, konserwację i budowę miejsc lęgowych,
b) zabezpieczanie i kształtowanie lęgowisk, żerowisk, noclegowisk oraz innych miejsc występowania ptaków,
c) zabezpieczanie i kształtowanie miejsc i siedlisk w których występują gatunki fauny i flory stanowiące pokarm ptaków lub wpływające w inny sposób na populacje ptaków lęgowych i wędrownych,
d) wykupywanie i wydzierżawianie gruntów stanowiących lęgowiska, żerowiska, noclegowiska i inne miejsca występowania ptaków,
e) prowadzenie gospodarstw: rolnego, rybackiego i leśnego,
f) możliwość refundowania właścicielom, dzierżawcom i użytkownikom nieruchomości strat wynikających z:
- gniazdowania i żerowania ptaków,
- użytkowania przez nich gruntów w sposób zgodny z zaleceniami PTOP.
4. Edukację i udział w tworzeniu naukowych podstaw ochrony przyrody ze szczególnym uwzględnieniem ptaków oraz ich siedlisk realizowane m.in. poprzez:
a) monitoring, badania naukowe i gromadzenie dokumentacji,
b) organizowanie i uczestniczenie w spotkaniach, warsztatach, konferencjach i szkoleniach,
c) prowadzenie lekcji, zajęć szkolnych i obozów,
d) promowanie i upowszechnianie wiedzy.
5. Upowszechnianie zasad zrównoważonego rozwoju ze szczególnym uwzględnieniem rozwoju obszarów wiejskich.
6. Współpracę z instytucjami oraz osobami prawnymi i fizycznymi, które wyrażą chęć wspólnej realizacji celów PTOP.
7. Powoływanie fundacji.
8. Zatrudnianie osób fizycznych.
9. Prowadzenie działalności gospodarczej, na zasadach określonych w odrębnych przepisach, wyłącznie jako działalności dodatkowej.

Rozdział III. Członkowie, ich prawa i obowiązki

Rozdział III.A. Członkowie
§ 8. Członkowie PTOP dzielą się na:
1. Zwyczajnych.
2. Wspierających.
3. Honorowych.

Rozdział III.B. Członkowie zwyczajni
§ 9. Członkiem zwyczajnym może zostać każda osoba fizyczna będąca obywatelem polskim oraz cudzoziemcy w tym nie mający miejsca zamieszkania na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej.
§ 10. Warunkiem przyjęcia w poczet członków zwyczajnych jest wola realizowania celów PTOP potwierdzona pisemnie w postaci deklaracji oraz uiszczenie składki członkowskiej. Osoby, które nie ukończyły 16 roku życia mogą być członkami zwyczajnymi PTOP, za zgodą przedstawicieli ustawowych.
§10ˡ Członkostwo zwyczajne w PTOP rozpoczyna się z dniem powzięcia uchwały Zarządu o przyjęciu członka zwyczajnego po spełnieniu przesłanek, o których mowa w § 9, 10 statutu.
§ 10² Uchwała o przyjęciu bądź odmowie przyjęcia członka zwyczajnego zostanie podjęta po złożeniu wymaganych dokumentów, określonych w § 10 statutu, na najbliższym posiedzeniu zarządu PTOP.
§ 10³ Zarząd może podjąć uchwałę o odmowie przyjęcia członka zwyczajnego w sytuacji, gdy osoba ubiegająca się o członkostwo w Stowarzyszeniu swoją postawą lub działaniem nie spełnia jego wymogów określonych w niniejszym Statucie, w szczególności zaś działa w sprzeczności z celami PTOP określonymi w rozdziale II statutu.
§ 11. Członkom zwyczajnym przysługuje bierne i czynne prawo wyborcze, za wyjątkiem:
1. Czynne prawo wyborcze przysługuje osobom, które ukończyły 16 rok życia.
2. Bierne prawo wyborcze przysługuje osobom, które ukończyły 18 rok życia i posiadają staż członkowski co najmniej od 2 lat.

Rozdział III.C. Członkowie wspierający
§ 12. Członkiem wspierającym może być osoba fizyczna lub prawna, która dla poparcia działalności PTOP uiści roczną składkę, nie mniejszą niż dziesięciokrotna składka członka zwyczajnego.

Rozdział III.D. Członkowie honorowi
§ 13. Członkostwo Honorowe nadaje Walne Zgromadzenie Członków na wniosek Zarządu osobom, które szczególnie zasłużyły się dla PTOP lub realizacji jego celów.
§ 14. Członkowie honorowi mogą brać udział z głosem doradczym w statutowych władzach PTOP.

Rozdział III.E. Prawa i obowiązki
§ 15. Członkowie PTOP mają prawo:
1. Nosić odznakę i legitymację PTOP.
2. Zgłaszać wnioski do planu pracy PTOP.
3. Brać udział w pracach PTOP.
§ 16. Członkowie PTOP mają obowiązek:
1. Przestrzegać postanowień statutu i uchwał władz PTOP.
2. Regularnie, co 12 miesięcy, opłacać składki członkowskie.
§ 17. Utrata członkostwa następuje w wyniku:
1. Dobrowolnego wystąpienia z PTOP zgłoszonego na piśmie do Zarządu.
2. Uchwały zarządu PTOP podjętej z uwagi na nieopłacenie przez członka PTOP składki członkowskiej w terminie 3 (trzech) miesięcy od dnia, w którym stała się ona wymagalna (pierwszy dzień, w którym miała zostać zapłacona). Uchwała zarządu PTOP jest podejmowana na najbliższym posiedzeniu zarządu PTOP po upływie terminu, o którym mowa w zdaniu poprzednim.
3. Uchwały Zarządu za nieprzestrzeganie statutu PTOP lub czyny stojące w sprzeczności z celami działania PTOP. Od uchwały Zarządu w sprawie pozbawienia członkostwa, zainteresowanemu przysługuje odwołanie do najbliższego Walnego Zgro-madzenia Członków. Uchwała Walnego Zgromadzenia Członków jest ostateczna.
4. Skazania prawomocnym wyrokiem sądu powszechnego na karę dodatkową pozbawienia praw publicznych, bądź za czyn popełniony z niskich pobudek.
5. Śmierci członka.
§ 17ˡ Zabrania się w stosunku do członków PTOP:
1. Udzielania pożyczek lub zabezpieczania zobowiązań majątkiem PTOP w stosunku do jego członków, członków organów lub pracowników oraz osób, z którymi członkowie, członkowie organów oraz pracownicy PTOP pozostają w związku małżeńskim, we wspólnym pożyciu albo w stosunku pokrewieństwa lub powinowactwa w linii prostej, pokrewieństwa lub powinowactwa w linii bocznej do drugiego stopnia albo są związani z tytułu przysposobienia, opieki lub kurateli, zwanych dalej "osobami bliskimi",
2. Przekazywania majątku PTOP na rzecz jego członków, członków organów lub pracowników oraz ich osób bliskich, na zasadach innych niż w stosunku do osób trzecich, w szczególności, jeżeli przekazanie to następuje bezpłatnie lub na preferencyjnych warunkach.
3. Wykorzystywania majątku PTOP na rzecz członków, członków organów lub pracowników oraz ich osób bliskich na zasadach innych niż w stosunku do osób trzecich.,
4. Zakupu towarów lub usług od podmiotów, w których uczestniczą członkowie lub pracownicy PTOP oraz ich osoby bliskie, na zasadach innych niż w stosunku do osób trzecich lub po cenach wyższych niż rynkowe.

Rozdział IV. Władze

§ 18. Władzami PTOP są:
1. Walne Zgromadzenie Członków.
2. Zarząd.
3. Komisja Rewizyjna.
§ 19. Kadencja Zarządu i Komisji Rewizyjnej trwa 3 (trzy) lata.

Rozdział IV.A. Walne Zgromadzenie Członków
§ 20. Walne Zgromadzenie Członków jest najwyższą władzą PTOP.
§ 21. Walne Zgromadzenie Członków może być:
1. Zwyczajnym Walnym Zgromadzeniem Członków.
2. Nadzwyczajnym Walnym Zgromadzeniem Członków.
§ 22. Uchwały Walnego Zgromadzenia Członków we wszystkich sprawach z wyjątkiem zmiany statutu lub rozwiązania PTOP podejmowane są w pierwszym terminie zwykłą większością głosów przy obecności co najmniej 2/3 liczby członków, lub w drugim terminie co najmniej o pół godziny później bez względu na wymagane quorum.
§ 22ˡ Szczegółowe zasady działania Walnego Zgromadzenia Członków, w tym zasady zwoływania i przebiegu posiedzeń, zasady podejmowania uchwał oraz zasady przyjmowania i rozpatrywania wniosków określa regulamin Walnego Zgromadzenia Członków.

Rozdział IV.A.1. Zwyczajne Walne Zgromadzenie Członków
§ 23. Zwyczajne Walne Zgromadzenie Członków zwoływane jest co 3 lata przez Zarząd.
§ 24. Termin i miejsce obrad Zarząd podaje do wiadomości wszystkich członków co najmniej na 30 dni przed terminem zebrania.
§ 25. Do kompetencji Zwyczajnego Walnego Zgromadzenia Członków należy:
1. Rozpatrywanie i zatwierdzanie sprawozdań ustępującego Zarządu.
2. Rozpatrywanie i zatwierdzanie sprawozdań ustępującej Komisji Rewizyjnej.
3. Udzielanie absolutorium ustępującemu Zarządowi.
4. Wybór Prezesa, Wiceprezesa i członków Zarządu.
5. Wybór Komisji Rewizyjnej.
6. Podejmowanie decyzji w innych sprawach postulowanych przez Zarząd oraz zgłoszonych Zarządowi przez członków PTOP zgodnie z regulaminem Walnego Zgr-madzenia Członków.

Rozdział IV.A.2. Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie Członków
§ 26. Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie Członków PTOP jest zwoływane przez:
1. Zarząd:
a) na podstawie uchwały Zarządu;
b) na wniosek Komisji Rewizyjnej;
c) na wniosek co najmniej 20% członków uprawnionych do głosowania w terminie do 90 dni od daty wpłynięcia wniosku.
2. Komisję Rewizyjną w przypadku wystąpienia sytuacji określonej w§ 41.
§ 27. Wraz z ogłoszeniem o terminie, miejscu i porządku obrad Zarząd, a w przypadku wystą-pienia sytuacji opisanej w § 26.2 Komisja Rewizyjna, podaje do wiadomości pełną treść uchwały lub wniosku leżącego u podstaw zwołania Nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenia Członków co najmniej na 30 dni przed terminem zgromadzenia.
§ 28. ( uchylony )

Rozdział IV.B. Zarząd
§ 29.
1. Zarząd składa się z od 5 do 7 (od pięciu do siedmiu) członków, w tym:
a) Prezesa Zarządu.
b) Wiceprezesa Zarządu.
c) (uchylono)
d) od 3 do 5 (od trzech do pięciu) Członków Zarządu.
2. W skład zarządu nie mogą wchodzić osoby skazane prawomocnym wyrokiem za przestępstwo umyślne ścigane z oskarżenia publicznego lub przestępstwo skarbowe.
§ 30. Do zakresu działania Zarządu należy przede wszystkim:
1. Uchwalanie wysokości składek członkowskich.
2. Uchwalanie planów działalności PTOP, w tym działalności związanej z działalnością pożytku publicznego.
3. Uchwalanie rocznych preliminarzy budżetowych.
4. Uchwalanie rocznych sprawozdań merytorycznych i finansowych i przedstawianie ich Komisji Rewizyjnej do zatwierdzenia.
5. Podejmowanie uchwał dotyczących nabywania, zbywania, obciążania majątku, przyjmowania darowizn i spadków. Zbywanie lub obciążanie majątku trwałego wymaga pozytywnej uchwały Komisji Rewizyjnej.
6. Udzielanie pełnomocnictw członkom PTOP, Dyrektorowi Sekretariatu i pracownikom w zakresie reprezentowania PTOP.
7. Realizowanie uchwał Walnego Zgromadzenia Członków.
8. Organizowanie corocznych Zjazdów członków PTOP.
9. Podejmowanie uchwał w innych sprawach określonych statutem PTOP.
10. Rozpatrywanie spraw bieżących.
§ 31. Zarząd pracuje odbywając posiedzenia plenarne co najmniej 4 razy w roku.
§ 32. Uchwały Zarządu zapadają zwykłą większością głosów w obecności Prezesa lub Wiceprezesa i co najmniej 3 innych członków Zarządu. W razie równości głosów decyduje głos Prezesa, a podczas jego nieobecności Wiceprezesa.
§ 33. Zarząd zobowiązany jest dokooptować do swego składu nowego członka Zarządu na miejsce członka, który zrezygnował ze swojego stanowiska, w liczbie nieprzekraczającej 1/3 składu Zarządu ustalonego przez Walne Zgromadzenie Członków. W przypadku rezygnacji z pełnienia funkcji przez Prezesa lub Wiceprezesa, Zarząd wybiera spośród członków Zarządu odpowiednio nowego Prezesa lub Wiceprezesa.
§ 34. Zarząd zobowiązany jest w terminie 90 dni zwołać Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie Członków w celu wyłonienia nowego składu Komisji Rewizyjnej w przypadku:
1. Wygaśnięcia mandatu ½ członków Komisji Rewizyjnej wyłonionych przez Walne Zgromadzenie Członków.
2. Nie spełnienia wymogu określonego w §39.1 lub § 39.2 statutu.
§ 34ˡ Mandat w Zarządzie wygasa w skutek utraty członkostwa w PTOP, w przypadku rezygnacji ze stanowiska w Zarządzie, odwołania przez Walne Zgromadzenie Członków ze składu Zarządu lub śmierci członka Zarządu. Mandat wygasa również w przypadku prawomocnego skazania członka Zarządu za przestępstwo umyślne ścigane z oskarżenia publicznego lub przestępstwo skarbowe.
§ 35. Członkowie Zarządu nie mogą uzyskiwać korzyści majątkowych od PTOP z tytułu piastowania stanowiska lub sprawowania funkcji w Zarządzie PTOP.

Rozdział IV.C. Komisja Rewizyjna
§ 36. Komisja Rewizyjna jest organem kontroli PTOP.
§ 37.
1. Komisja Rewizyjna składa się z od 3 do 5 (od trzech do pięciu) członków, w tym Przewodniczącego wybieranego na tę funkcję i odwoływanego z tej funkcji przez Komisję Rewizyjną. Przewodniczący kieruje pracami Komisji Rewizyjnej i reprezentuje ją na zewnątrz.
2. Członkowie Komisji Rewizyjnej:
a) nie mogą być członkami organu zarządzającego ani pozostawać z nimi w związku małżeńskim, we wspólnym pożyciu, w stosunku pokrewieństwa i powinowactwa w linii prostej, pokrewieństwa lub powinowactwa w linii bocznej do drugiego stopnia lub podległości służbowej z członkami Zarządu Polskiego Towarzystwa Ochrony Ptaków,
b) mogą otrzymywać z tytułu piastowania stanowiska lub pełnienia funkcji zwrot uzasadnionych kosztów.
3. W skład Komisji Rewizyjnej nie mogą wchodzić osoby skazane prawomocnym wyrokiem za przestępstwo umyślne ścigane z oskarżenia publicznego lub przestępstwo skarbowe.
§ 38. Decyzje Komisji Rewizyjnej zapadają większością głosów przy obecności co najmniej jej połowy członków.
§ 39. Do zakresu działania Komisji Rewizyjnej należy:
1. Kontrola całokształtu działalności PTOP, która odbywa się co najmniej raz w roku, a w szczególności:
a) kontrola gospodarki rzeczowej i finansowej PTOP.
b) kontrola wykonywania uchwał Walnych Zgromadzeń Członków.
2. Zatwierdzanie rocznych sprawozdań merytorycznych i finansowych przedstawianych przez Zarząd.
3. Podejmowanie uchwał w innych sprawach określonych statutem PTOP.
§ 39ˡ W celu realizacji swoich zadań kontrolnych Komisja Rewizyjna jest uprawiona w szczególności do:
1. Żądania od Zarządu przedstawienia wszelkich dokumentów dotyczących PTOP, składania pisemnych lub ustnych wyjaśnień.
2. Uczestniczenia w posiedzeniach Zarządu z możliwością przedstawiania opinii i ocen.
§ 40. Wyniki kontroli przedstawiane są Zarządowi oraz Walnemu Zgromadzeniu Członków.
§ 41. Komisja Rewizyjna zobowiązana jest w terminie 90 dni zwołać Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie Członków w celu wyłonienia nowego Zarządu i Komisji Rewizyjnej w przypadku:
1. Rezygnacji złożonej na piśmie skierowanym do Zarządu z pełnionej funkcji Prezesa lub Wiceprezesa i nie powołania na te funkcje spośród członków Zarządu w terminie 30 dni od rezygnacji.
2. Rezygnacji z piastowanego stanowiska w Zarządzie co najmniej 3 członków Zarządu i wyczerpania możliwości wynikającej z § 33.
3. Nie spełnienia przez Zarząd wymogu określonego w § 30.3, § 30.4 lub § 31 statutu.
§ 42. Członkowie Komisji Rewizyjnej nie mogą uzyskiwać korzyści majątkowych od PTOP z tytułu prac wykonywanych na rzecz PTOP.
§ 42ˡ Mandat w Komisji Rewizyjnej wygasa w skutek utraty członkostwa w PTOP, w przypadku rezygnacji ze stanowiska w Komisji Rewizyjnej, odwołania przez Walne Zgromadzenie Członków ze składu Komisji Rewizyjnej lub śmierci członka Komisji Rewizyjnej. Mandat wygasa również w przypadku prawomocnego skazania członka Komisji Rewizyjnej za przestępstwo umyślne ścigane z oskarżenia publicznego lub przestępstwo skarbowe.

Rozdział V. Sekretariat

§43. Sekretariat jest ciałem wykonawczym realizującym polecenia Zarządu.
§44. Sekretariat działa w oparciu o regulamin uchwalony przez Zarząd.
§45. Sekretariat składa się z:
1. Dyrektora Sekretariatu.
2. Pracowników.
§45ˡ Zarząd zatrudnia i zwalnia Dyrektora Sekretariatu.
§ 46. Pracownicy zatrudniani są i zwalniani przez Dyrektora Sekretariatu.
§ 47. Zakres obowiązków Dyrektora Sekretariatu uchwala Zarząd.
§ 48. Zakres obowiązków pracowników zatwierdza Dyrektor Sekretariatu.
§ 49. Dyrektor Sekretariatu i pracownicy nie mogą być członkami Komisji Rewizyjnej.

Rozdział VI. Jednostki organizacyjne

§ 50. Do realizacji jednorazowych lub stałych zadań Zarząd uchwałą tworzy jednostki organizacyjne – Regiony, Zespoły Robocze lub Grupy Lokalne określając ich nazwę, zasięg i siedzibę.
§ 51. Jednostki organizacyjne działają w oparciu o regulamin uchwalony przez Zarząd.
§ 52. Działaniami jednostek organizacyjnych kieruje Dyrektor Sekretariatu.
§ 53. Jednostki organizacyjne nie posiadają osobowości prawnej i odrębnych władz.
§ 54. Informacja o utworzeniu jednostki organizacyjnej jest rozsyłana członkom PTOP w terminie 3 miesięcy od daty jej powołania.
§ 55. Członkowie mogą przystąpić do danej jednostki organizacyjnej lub zrezygnować z udziału w jej pracach składając pisemne oświadczenie skierowane do Zarządu.
§ 56. Rozwiązanie jednostki organizacyjnej następuje uchwałą Zarządu.

Rozdział VI.A. Regiony
§ 57. Do realizacji celów w skali co najmniej 5 powiatów Zarząd powołuje Region.
§ 58. Organem doradczym Zarządu oraz Dyrektora Sekretariatu w sprawach Regionu jest Rada Regionu licząca 5 członków, którą powołuje Zarząd.

Rozdział VI.B. Zespoły Robocze
§ 59. Do realizacji celów o charakterze tematycznym Zarząd tworzy Zespoły Robocze.
§ 60. Organem doradczym Zarządu oraz Dyrektora Sekretariatu jest Rada Krajowa Zespołu licząca 5-7 osób, którą powołuje Zarząd.

Rozdział VI.C. Grupy Lokalne
§ 61. Do realizacji celów na poziomie lokalnym Zarząd powołuje Grupy Lokalne.
§ 62. Organem doradczym Zarządu oraz Dyrektora Sekretariatu są doroczne spotkania członków Grupy Lokalnej.

Rozdział VII. Majątek

§ 63. Majątek i fundusze PTOP stanowią:
1. Wpłaty ze składek członkowskich.
2. Nieruchomości i ruchomości.
3. Dotacje, darowizny, spadki i zapisy.
4. Wpłaty pochodzące z budżetu państwa, od samorządowców gminnych, powiatowych i wojewódzkich, z fundacji, organizacji gospodarczych i społecznych.
5. Dochody z działalności gospodarczej, rolniczej, rybackiej, leśnej i z majątku PTOP.
6. Wpływy z ofiarności publicznej.
7. Wpływy z odpisów podatkowych od osób fizycznych i prawnych.
§ 63ˡ
1. Nadwyżka przychodów nad kosztami przeznaczana jest wyłącznie na cele określone w § 6 niniejszego Statutu.
2. Wpływy z odpisów podatkowych mogą być wykorzystywane wyłącznie cele określone w § 6.
3. Przychody nie mogą być w szczególności przeznaczone do podziału pomiędzy członków PTOP.
§ 64. Rokiem obrachunkowym jest rok kalendarzowy.
§ 65. Do zawierania umów w sprawach majątkowych wymagane jest:
1. Współdziałanie dwóch osób spośród Zarządu lub jednej osoby z Zarządu wraz z upoważnionym przez Zarząd pełnomocnikiem, lub
2. Jednoosobowe działanie członka Zarządu lub pełnomocnika działających na podstawie uchwały Zarządu.”

Rozdział VIII. Zmiana statutu i rozwiązanie się

§ 66. Zmiana statutu PTOP wymaga uchwały Walnego Zgromadzenia Członków podjętej większością 2/3 głosów:
1. W pierwszym terminie przy obecności co najmniej 2/3 liczby członków,
2. W drugim terminie zwołanym co najmniej o pół godziny później bez względu na wymagane quorum.
§ 67. Rozwiązanie PTOP wymaga uchwały Walnego Zgromadzenia Członków podjętej większością 3/4 głosów:
1. W pierwszym terminie przy obecności co najmniej 2/3 liczby członków,
2. W drugim terminie zwołanym co najmniej o pół godziny później bez względu na wymagane quorum.
§ 68. Zmiana statutu i rozwiązanie PTOP nie może być przeprowadzone na tym samym Walnym Zgromadzeniu Członków.
§ 69. W razie podjęcia przez Walne Zgromadzenie Członków uchwały o rozwiązaniu PTOP, Walne Zgromadzenie Członków decyduje o przeznaczeniu majątku PTOP. Majątek może być przekazany wyłącznie innej organizacji pozarządowej na cele ochrony ptaków i ich ostoi.

 Regulamin Walnego Zgromadzenia Członków Polskiego Towarzystwa Ochrony Ptaków