Gleba w gnieździe bociana białego? Tak, i to bardzo żyzna! Wspólnie za naukowcami z Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie opisaliśmy właśnie w czasopiśmie „Science of The Total Environment” nową glebę ornitogeniczną (powstałą przy przeważającym współudziale ptaków), która wytwarza się w gniazdach bociana białego i to całkowicie bez udziału skały macierzystej i kontaktu z gruntem.

Jak to możliwe? Bociany użytkują swoje gniazda przez wiele lat, nierzadko ponad pół wieku, rozbudowując je każdego roku, przez co mogą osiągać imponujące rozmiary przekraczające masę 1,5 tony. Głównym materiałem budulcowym są patyki, gałęzie, darń i obornik. Nierzadko zdarzają się również śmieci. Z czasem materiał ten ulega silnemu rozkładowi, tworząc coś na kształt silnie zbitego walca wewnątrz gniazda, który jak się okazało, wykazuje cechy gleby. Można w niej wyróżnić profile o odmiennych właściwościach fizycznych i chemicznych, jej odczyn jest kwaśny, jest bogata w składniki pokarmowe takie jak wapń, magnez, sód oraz potas, ale i metale ciężkie (głównie miedź, cynk i kadm). Zapewnia to doskonale środkowo do życia dla wielu mikroorganizmów.

Nic zatem dziwnego, że w czasie badań stwierdziliśmy 82 taksony grzybów i 22 owadów, z czego wiele związanych jest ściśle ze środowiskiem glebowym. Połowa grzybów to gatunki nieznane wcześniej nauce. Szacujemy, że masa całego materiału gniazdowego, w tym gleby, określona dla całej światowej populacji tego gatunku wynosi około 100 000 ton. To kolejne badania ukazujące jak ważną rolę w środowisku odrywają bociany białe. I nie chodzi tylko o to, że stanowią one wskaźnik wysokiej
bioróżnorodności otaczających ich gniazda terenów. Okazuje się, żesame gniazda to prawdziwe „hot spoty” różnorodności biologicznej.
Małe, ale niezwykle bogate światy, złożone z wielu wyjątkowych organizmów. To nie koniec naszych badań odkrywających kolejne tajemnice bocianich gniazd. Już niedługo usłyszcie o kolejnych, a na razie zachęcamy Was do korzystania z naszego kalkulatora on-line masy gniazda bocianiego (wystarczy podać jego średnicę i wysokość i wynik gotowy!):

Nasz kalkulator masy gniezda bociana

Źródło: Błońska, E., Lasota, J., Jankowiak, R., Michalcewicz, J.,
Wojas, T., Zbyryt, A., & Ciach, M. (2020). Biological and
physicochemical properties of the nests of White Stork Ciconia ciconia
reveal soil entirely formed, modified and maintained by birds. Science
of The Total Environment, 143020. doi:10.1016/j.scitotenv.2020.143020