Skip to main content

Działamy od 1985

Zagrożenia i ochrona

ZAGROŻENIA

Główne czynniki ograniczające występowanie GŁUSZCA oraz powodujące spadek ich liczebności:

  • intensywne melioracje powodujące osuszanie terenu;
  • wyrąb lasów w okolicach występowania głuszca;
  • postępujące rozdrobnienie zwartych kompleksów leśnych;
  • wprowadzanie podszytów i podsadzeń w obrębie tokowisk;
  • likwidacja śródleśnych bagienek, torfowisk, wrzosowisk i halizn;
  • wprowadzanie gatunków obcych (np. czeremcha amerykańska, dąb czerwony) oraz gatunków poza naturalnym zasięgiem występowania;
  • wprowadzanie upraw monokulturowych;
  • penetracja ludzka;
  • kolizje ptaków z płotami, ogrodzeniami, słupami, przewodami oraz innymi elementami antropogenicznej zabudowy pionowej środowiska;
  • grodzenie mrowisk;
  • stosowanie środków chemicznych do zwalczania szkodliwych owadów leśnych;
  • prowadzone, jeszcze do niedawna (do 1995 r.) polowania, zwłaszcza w okresie toków;
  • kłusownictwo;
  • introdukcja bażanta;
  • rozwój infrastruktury narciarskiej;
  • zmiany składu chemicznego roślin na skutek skażenia środowiska;
  • presja ze strony oportunistycznych drapieżników, tj. lis, kuna leśna, jenot, norka amerykańska oraz ptaków drapieżnych.

OCHRONA PRAWNA GŁUSZCA

  • Ochrona gatunkowa w Polsce: od 1995 r. gatunek objęty ochroną ścisłą, wymagający ochrony czynnej, którego nie dotyczą zwolnienia od zakazów wynikające z wykonywania czynności zw3iązanych z prowadzeniem racjonalnej gospodarki rolnej, leśnej lub rybackiej, wymagający ustalenia stref ochrony ostoi, miejsc rozrodu lub regularnego przebywania (Dz. U. z 2004 r. Nr 220, poz. 2237);
  • Polska czerwona księga zwierząt (2001r.): CR gatunek skrajnie zagrożony wyginięciem;
  • Status zagrożenia w Europie: (S) gatunek niezagrożony, którego status ochronny jest prawdopodobnie odpowiedni;
  • BirdLife International: SPEC ?
  • Dyrektywa Ptasia: Art. 4.1, załącznik I;
  • Konwencja Berneńska: załącznik II

OCHRONA CZYNNA GŁUSZCA

Działania ochronne powinny obejmować zarówno ochronę konserwatorską (strefy ochronne), jak i ochronę czynną (kształtowanie biotopu, ograniczanie presji ze strony drapieżników i ludzi, monitoring oraz działania edukacyjne).

W ramach najważniejszych działań ochrony czynnej głuszca należy wymienić:

  • zakaz wykonywania zrębów oraz usuwania drzew przestojowych;
  • zakaz wprowadzania podszytów i podsadzeń w obrębie tokowisk;
  • ograniczenie trzebieży późnych do niezbędnych cięć sanitarnych;
  • pozostawianie nisko ugałęzionych drzew (tzw. rozpieraczy) w drzewostanach położonych w pobliżu tokowisk w trzebieżach wczesnych;
  • zakaz wykonywania prac leśnych w czasie trwania toków;
  • zakaz wprowadzania uzupełnień w uprawach i młodnikach na terenie, gdzie żerują głuszce;
  • pozostawienie oraz ochrona śródleśnych bagienek, torfowisk, wrzosowisk, wrzosowisk, halizn;
  • nie należy stosować przygotowania gleby do odnowień w formie rabat i rabatowałków;
  • zakaz sadzenia gatunków obcych (np. dębu czerwonego, czeremchy amerykańskiej, daglezji) oraz gatunków poza zasięgiem występowania;
  • pozostawianie (lub wykonywanie) kilkudziesięciu małych powierzchni piaszczystych, mogących służyć głuszcom jako kąpieliska;
  • wysypywanie żwiru na gastrolity;
  • odbudowa zniszczonych urządzeń małej retencji;
  • zakaz grodzenia upraw leśnych siatką na terenie ostoi głuszca;
  • zakaz grodzenia mrowisk;
  • zakaz chemicznego zwalczania szkodliwych owadów leśnych;
  • zakaz wykładania padliny przywabiającej drapieżniki;
  • zakaz prowadzenia jakichkolwiek polowań i odstrzałów w okresie toków;
  • zakaz introdukcji bażanta na terenie nadleśnictw, gdzie występują głuszce;
  • ograniczenie presji ze strony ludzi i drapieżników, tj. lis, jenot, norka amerykańska;
  • prowadzenie kontroli oraz redukcji zbyt wysokiego pogłowia dzików i jeleni.

Głuszec w Puszczy Augustowskiej